انتخاب رشته دانش آموزان ریاضی فیزیک

چیزی که شاید تا قبل از کنکور دانش آموزان و خانواده هایشان به آن توجه نمی‌کنند و مدارس و عوامل آن عامدانه از آن چیزی نمی‌گویند، راهی است که دانش آموز باید بعد از کنکور برای خود انتخاب کند. اصلا دانش آموزان بویژه افرادی که هوش بالایی دارند یا تلاش زیادی کردند، تا از جلسه کنکور بیرون نیایند متوجه این نکته مهم نمی‌شند که بعد از کنکور قرار است چه راهی را انتخاب کنیم. در این مقاله قرار است به مهم ترین انتخاب هر نوجوانی درباره آینده تحصیلی اش بپردازیم: انتخاب رشته دانش آموزان ریاضی فیزیک.

در این پست طی سه مرحله، به این موضوع می‌پردازیم که به طور کلی چه راه هایی پیش روی دانش آموزانی است که رشته ریاضی را در دبیرستان انتخاب کردند. سپس مهارت هایی که در هر زمینه بدست می‌آورید را بررسی می‌کنیم و درنهایت آینده شغلی ای که هر کدام مسیر ها برای شما فراهم می‌کند را ترسیم می‌کنیم.

قدم اول: مسیر دوگانه مهندسی یا علوم پایه؟

شاید خیلی بهتر بود اگر پیش از رسیدن به مرحله انتخاب رشته‌ دانشگاهی این بحث را انجام داد. جایی که شما باید به عنوان یک دانش آموز بررسی کنید که آیا واقعا مرد رشته ریاضی فیزیک هستید یا خیر؟ در این رشته عموما شما با مفاهیم منطقی و نمادین سر و کار دارید و کمتر با نمود های عملی و واقعی درگیر می‌شوید. پس از گذراندن این دوره مشقت بار، شما سر این دو راهی قرار می‌گیرید که بیشتر نظریه پرداز و اهل محاسبه و اثبات هستید یا عمگلرا و علاقه مند به واقعی سازی محاسبات. در این حالت به طور کلی دو راه پیش روی شماست: انتخاب مهندسی یا قدم گذاشتن در راه پر پیچ و خم علوم پایه.
طبق تعریف مهندسی و علوم پایه دو حوزه مهم در علوم تحقیقاتی هستند. مهندسی به کاربرد دانش علوم ریاضی، فیزیک، و شیمی برای طراحی، ساخت، و بهبود سیستم‌ها، ماشین‌ها و فناوری‌ها می‌پردازد. از طرفی، علوم پایه شاخه‌های علمی مانند فیزیک، شیمی، و ریاضیات را در بر می‌گیرد که اساس تمامی رشته‌های علمی و مهندسی هستند. در علوم پایه شما بیشتر با منطق، نظریه ها و آزمایشات مختلف برای توسعه بخشی از علم سر و کار دارید.

در این نقطه از مسیر تحصیلی هرچند دیر است اما باید با توجه به شمناختی که از خودتان دارید، تصمیم بگیرید که می‌خواهید در ادامه بیشتر فعالیت هایی از جنس محاسبات برای طراحی یا تولید سیستم های مختلف داشته باشید یا به دنبال اثبات و محاسبات منطقی در پی کشف یا راستی آزمایی تئوری های جدید و قدیمی هستید. انتخاب هرکدام در تعیین آینده شغلی و زندگی شما متفاوت خواهد بود.

بخش دوم: شغل‌های آینده

پس از انتخاب شیوه ادامه تحصیل در رشته های مرتبط با ریاضی فیزیک و فنی، باید به صورت دقیق رشته ای که می‌خواهید در آن تحصیل کنید را انتخاب کنید. چیزی که به طور کلی در رابطه با رشته های مهندسی از جمله مهندسی برق، مکانیک، عمران، شیمی معماری و کامپیوتر می‌توان گفت این است که شما باید به صورت فعال در پروژه های کاربردی فعالیت داشته باشید.

به عنوان مثال در ساخت یک بزرگراه، رآکتور، تاسیسات برقی یا آنتن های گیرنده و فرستنده، سیستم های رایانه ای کنترل کننده یا میکروکنترلرها و برنامه های کامپیوتری به صورت مستقیم فعالیت داشته باشید و بخشی از پروژه را جلو ببرید. در این زمینه معمولا درک درستی از کلیت کار وجود دارد اما بحث سر مصداق هایفعالیت هایی است که در هر مهندسی صورت می‌گیرد که آن ها را به منابع دیگر واگذار می‌کنم. علاوه بر تمام این موضوعات شما می‌توانید فعالیت هایی به صورت میان رشته ای داشته باشید که زمینه های بکری بشمار می‌روند.

آینده شغلی در علوم پایه مبهم تر است. بطوریکه دورنمای معینی از آن حداقل در کشور ما تا به امروز قابل تصور نیست. اما برای روشن تر شدن ماجرا بهتر است بشکافیم که چه موقعیت های شغلی ای در علوم پایه انتظار فارغ التحصیلان را می‌کشد. بگذارید از اینجا شروع کنیم که یکی از پرطرفدارترین زمینه های کاری امروز، کار بر روی داده ها مثل داده کاوی یا بیگ دیتا و همچنین هوش مصنوعی از زمینه های تخصصی در علوم پایه و علوم کامپیوتر و ریاضی محسوب می‌شوند. همچنین زمینه جدید مدل سازی رفتار های جمعی یعنی سامانه های پیچیده از زمینه های پرطرفدار در علوم فیزیک شناخته می‌شود.

با بررسی این نمونه ها به خوبی می‌توان دریافت که فعالیت اقتصادی در حوزه های علوم پایه بسیار راحت تر وسیع تر از قبل شده و فضای کاری بسیار گسترده تر از قبل است. پیشتر زمینه کاری در علوم پایه بیشتر محدود به آزمایشگاه ها و پژوهشکده ها بود که عمده فعالیت آن ها شامل کار بر روی زمینه های بنیادی و خشکی مثل نظریه های مختلف فیزیکی از جمله پژوهش بر روی نظریه ابررسانایی یا QBit ها می‌شد. بنابراین می‌توان گفت در یک شرایط عادی و ایده آل در دنیای امروز زمینه های شغلی و فعالیت های اقتصادی در زمینه های علوم پایه بسیار بیشتر و وسیع‌تر از گذشته است.

جدای از موارد پژوهشی و کاربردی در علوم پایه، زمینه های میان رشته ای بین رشته های مختلف علوم پایه مثل فیزیک و علوم کاپیوتر و همچنین بین علوم پایه و مهندسی هم موضواعات پرطرفدار روز است. به عنوان نمونه می‌توان به فعالیت هایی اشاره کرد که در زمینه سلول های خورشیدی و تولید انرژی پاک می‌شود اشاره کرد.

بخش سوم: مهارت‌هایی که فرا می‌گیرند

در مقاله چرا باید در دانشگاه فیزیک بخوانیم ؟ تا حدی درباره چیزهایی که فیزیک خواندن به شما یاد می‌دهد صحبت کردیم. در اینجا به طور خلاصه اشاره می‌کنیم که در دوره تحصیلی به جز مهارت ها و توانایی های علمی، دانشجویان این رشته‌ها مهارت‌های متنوعی را فرا می‌گیرند که آنها را برای موفقیت در بازار کار آماده می‌سازد. برخی از این مهارت‌ها عبارتند از:

1. مهارت‌های محاسباتی و ریاضی (منطق حساب گری): این رشته‌ها نیازمند افرادی با توانایی‌های ریاضی قوی هستند تا بتوانند مسائل پیچیده را تجزیه و تحلیل کنند و راه‌حل‌های ابتکاری ارائه دهند.
2. تفکر انتقادی: دانشجویان باید بتوانند مسائل را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده و به تحلیل‌های دقیق و انتقادی دست یابند.
3. مهارت‌های مهندسی: طراحی، مدل‌سازی، نقشه‌کشی، و استفاده از نرم‌افزارهای مهندسی از جمله مهارت‌هایی هستند که در این رشته‌ها تقویت می‌شوند.
4. حل مسئله: دانشجویان در طول تحصیل با روش‌های مختلف حل مسائل مواجه می‌شوند و توانایی حل مسائل به شیوه‌های خلاقانه را تقویت می‌کنند.
5. مهارت‌های ارتباطی: توانایی ارتباط موثر با همکاران و مشتریان در محیط‌های کاری مختلف از جمله مهارت‌های حیاتی در این رشته‌ها است.