فیزیک در دنیای مردم عادی: از فیلم و سریال تا بازی

آنچیزی که مردم عادی از فیزیک درک می‌کنند، خیلی دور از دنیای فیلم و سریال نیست. در سالهای اخیر هم که شاهد استفاده جدی تر از مفاهیم و نظریات زیبا و سخت فیزیکی در قالب فیلم‌هایی با موضوعات هوش مصنوعی، فضا، ابرقهرمانی و غیره بوده‌ایم. همینطور دنیای ویدئوگیم. واقعیت این است که صرف نظر از هدف سازندگان این فیلم‌ها که ، طبیعتا جنبه کسب‌وکاری و اقتصادی دارد، هر دانشجوی ترم اول کارشناسی فیزیکی می‌داند که بسیاری از آن ایده‌ها از نظر علمی پرت و پلا هستند. اما آیا برای مردم عادی این گزاره بدیهی است؟ جواب خیر است. عمدتا مردم عادی تصوری که از فیزیک و علم دارند بیشتر از این فیلم‌ها و بازی‌ها نیست.

در این مقاله کمی قرار است درباره چیزهایی که مردم عادی از فیلم‌ها و بازی‌ها به عنوان فیزیک می‌فهمند را بررسی کنیم. بسیاری از این عناوین نه تنها درباره فیزیک صحبت نمی‌کنند، بلکه قوانین دنیای واقعی را به چالش می‌کشند.

قوانین حرکت تا مکانیک کوانتومی

فیلم‌هایی مانند ماتریکس(Matrix) و انتقام‌جویان(Avengers) سکانس‌های اکشن هیجان‌انگیزی را به نمایش می‌گذارند که قوانین فیزیک را به چالش می‌کشند. واضحا هدف از طراحی این سکانس‌ها ایجاد جذابیت برای مخاطب بوده است. در حالی که شخصیت‌ها ممکن است شیرین کاری‌های خود را داشته باشند، می‌توانند توانایی‌های مافوق بشری‌شان را هم به نمایش بگذارند، اصول اساسی فیزیک وجود دارد که نقطه شروعی برای درک این پدیده‌ها فراهم می‌کند. از روابط و اصول ساده مکانیک کلاسیک، مثل اینرسی و بقای تکانه، تا اصول پیچیده مکانیک کوانتومی در اینگونه فیلم‌ها به نوعی متفاوت مطرح می‌شوند.

سفر در زمان، ایده‌ای دور اما نزدیک!

خوراک اصلی بسیاری از آثار سینما ایده سفر در زمان است. ایده‌ای که شاید امروزه تنها به درد فیلم ساختن بخورد. آثاری مثل فیلم بین ستاره‌ای(Interstellar) هم گل سرسبد این گونه فیلم هاست. در حالی که امکان سنجی واقعی این مفاهیم ممکن است حدس و گمان باشد، کاوش در بازنمایی آنها در فرهنگ عامه می تواند به بحث های جذابی در مورد نسبیت، خم شدن فضازمان و ماهیت کرم چاله ها منجر شود. آنقدر که با دیدن این فیلم مردم عادی ایده سفر در زمان را جدی گرفتند، فیزیکدان‌های حوزه کیهانشاسی و نسبیت عام به آن رسیمت عملی ندادند.

فیزیک ذرات و دنیای ابرقهرمانی

ابرقهرمانان و توانایی‌های خارق العاده آنها بر قلمرو کمیک ها، فیلم ها و بازی های ویدیویی تسلط دارند. شخصیت هایی مانند سوپرمن، مرد عنکبوتی و فلش دارای قدرت های باورنکردنی هستند که اغلب با اصول فیزیک ذرات تلاقی می کنند. یکی از ملموس‌ترین نمونه‌ها مرد مورچه‌ای(Ant Man) است که تماما براساس ایده اینکه می‌توان به جهان زیراتمی دسترسی داشت بنا شده است. قطعا اگر در دانشگاه ایده این فیلم را مطرح کنید، با دمپایی یا حداقل سیفیجات رایج از شما پذیرایی خواهند کرد. اما در دنیای مردم عادی ایده‌های این چنینی بسیار هم جذاب است.

فیزیک در بازی‌های ویدیویی

بازی‌های ویدیویی تجربیات تعاملی را ارائه می‌کنند که در آن شبیه‌سازی‌های فیزیک نقش مهمی دارند. از فیزیک رانندگی واقع گرایانه و شبیه‌ساز ها در بازی های مسابقه ای گرفته تا بازی های بالستیک دقیق در تیراندازی های اول شخص، هدف فیزیک بازی خلق جهان های همه جانبه و باورپذیر است. البته نحوه به‌کاربردن اصول فیزیکی در بازی‌ها برخی مواقع متفاوت با فیلم هاست. گاها هر اندازه که در فیلم‌ها، با هدف جذابیت، از فیزیک به صورت تخیلی استفاده می‌شود در بازی‌ها، برای خلق تجربه واقعی تر، رویکرد اصلی سازندگان استفاده از فیزیک واقعی است. یعنی در فیلمسازان از نقض قوانین فیزیک بهره می‌برند و بازیسازان از نقل آنها.

به عنوان جمع بندی: گرچه آنچیزی که در دنیای مجازی از فیزیک روایت می‌شود، شاید برای مایی که راویان فیزیک هستیم رسمیت نداشته باشد، اما واقعیت این است که مردم عادی چیزی جز این اصول تحریف شده را از فیزیک نمی‌دانند و ما به عنوان فیزیک‌پیشه‌گان آماتور یا حرفه‌ای، ناچار هستیم برای ارتباط با این جامعه آماری گسترده، نسبت به این فضا آگاهی داشته باشیم. البته هدف این مقاله این نبود که آن را بخوانید و برای تبلیغ دین فیزیک به درون جوامع انسانی سفر کنید؛ تنها می‌خواستم بگویم به عنوان افرادی که فیزیک می‌خوانیم، خوب است بدانیم مردم عادی از فیزیک چه می‌دانند.

لینک کوتاه: https://hexist.ir/?p=922